Świadczenia opiekuńcze

Do grupy świadczeń opiekuńczych zalicza się: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne oraz specjalny zasiłek opiekuńczy.

Zasiłek pielęgnacyjny

 

Ideą świadczenia jest częściowe pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Nie obowiązuje kryterium dochodowe do zasiłku pielęgnacyjnego.

Wnioski w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego składane są w gminie według miejsca zamieszkania wnioskodawcy.W przypadku kiedy wnioskodawcą jest rodzic osoby niepełnoletniej wniosek składany jest według miejsca zamieszkania rodzica.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

• niepełnosprawnemu dziecku posiadającemu orzeczenie o niepełnosprawności,
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem  o znacznym stopniu niepełnosprawności
• osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;

  • osobie, która ukończyła 75 lat

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w kwocie 215,84 zł miesięcznie.

Dokumenty niezbędne do ubiegania się o zasiłek pielegnacyjny:

• prawidłowo wypełniony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego;
• kserokopia orzeczenia o niepełnosprawnści lub o stopniu niepoełnosprawności wraz   z oryginałem do wglądu.

Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się na czas na jaki zostało wydane orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, bądż na czas nieokreślony.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

•  osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (tj. domu pomocy społecznej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub innej szkole zapewniającej nieodpłatnie pełne utrzymanie
• osobie, w przypadku jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
•  osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego wypłacanego przez: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

W przypadku zmian mających wpływ na prawo do zasiłku pielęgnacyjnego, osoba, której został on przyznany, jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić o nich podmiot realizujący wypłatę świadczenia.

Niepoinformowanie organu właściwego prowadzącego postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych o zmianach, o których mowa powyżej, może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, a w konsekwencji − koniecznością ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Świadczenie pielęgnacyjne

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

• matce albo ojcu,
• osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia   9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
• opiekunowi faktycznemu dziecka
• innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem   o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Osobom innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

• rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• nie ma opiekuna faktycznego, osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub osoby te legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

• nie później niż do ukończenia 18 roku życia;
• w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 1971 zł. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od 1 stycznia.

Nie obowiązuje kryterium dochodowe do świadczenia pielęgnacyjnego.

Dokumenty niezbędne do ubiegania się o świadczenie pielegnacyjne:

• prawidłowo wypełniony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,
• kserokopia orzeczenia o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji lub orzeczenie  o znacznym stopniu niepełnosprawności, wydanym przez inny organ niż Zespół do Spraw Orzekania Niepełnosprawności
• dokumentacja związana z przebiegiem zatrudnienia w związku z koniecznością ustalenia z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych opłaconego okresu składkowego oraz nieskładkowego wnioskodawcy,
• oświadczenia i inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529 oraz z 2013 r. poz. 1439) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, w sytuacji jeżeli:

• nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
• rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 620 zł miesięcznie.

Specjalny zasiłek opiekuńczy jest uzależniony od kryterium dochodowego i przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki    w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764 zł netto.

Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, w sytuacji jeżeli:

• osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia  31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym
• ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
• legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu
• na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,
• na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego,   o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
• na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Przy ustalaniu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego organ wydający w tej sprawie decyzję zwraca się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, na zasadach określonych w przepisach o pomocy społecznej, w celu potwierdzenia faktu sprawowania opieki przez osobę ubiegającą się o specjalny zasiłek opiekuńczy. Wywiad przeprowadza się w miejscu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Dokumenty niezbędne do ubiegania się o specjalny zasiłek opiekuńczy:

• prawidłowo wypełniony wniosek o ustalenie prawa do spoecjalnego zasiłku opiekuńczego,
• rzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, wydanym przez inny organ niż Zespół do Spraw Orzekania Niepełnosprawności,
• dokumentacja związana z przebiegiem zatrudnienia w związku z koniecznością ustalenia z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych opłaconego okresu składkowego oraz nieskładkowego wnioskodawcy,
• dokumenty potwierdzające sytuację dochodową wszystkich pełnoletnich członków rodziny począwszy od pocżatku roiku bazowego do chwili złożenia wniosku (wykaz dokumentów stanowi katalog otwary w związku z indywidualną sytuacją każdej rodziny),
• (wyłącznie w przypadku osiągania dochodów nieopodatkowanych). Do katalogu dochodów niepodlegających opodatkowaniu zalicza się m.in.: alimenty zfunduszu alimentacyjnego, stypendia, ulgę na dziecko zgodnie z art. 27f ust. 8-10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych itd.
• oświadczenia i inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku pielęgnacyjnego